Dziedziczenie ustawowe

Dopóki jesteśmy młodzi tematy dziedziczenia wydają nam się odległą kwestią. Bardzo niesłusznie. Wciąż zbyt mało młodych Polaków decyduje się na uregulowanie tych kwestii świadomie i niepozostawianie ich przypadkowi. Jak prawo reguluje sprawy dziedziczenia gdy spadkobierca nie pozostawi testamentu? Co to takiego dziedziczenie ustawowe?

Jakie panują reguły gdy posiadamy małżonka i dzieci a jakie gdy w chwili naszej śmierci nie ma któregoś z nich?**

Kto dziedziczy w pierwszej kolejności?

W pierwszej kolejności powołane są z ustawy do spadku dzieci spadkodawcy oraz jego małżonek; dziedziczą oni w częściach równych. Jednakże część przypadająca małżonkowi nie może być mniejsza niż jedna czwarta całości spadku.

Nieposiadanie albo śmierć dziecka.

Jeżeli dziecko spadkodawcy nie dożyło jego śmierci, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada jego dzieciom w częściach równych. Przepis ten stosuje się odpowiednio do dalszych krewnych zstępnych. To o czym często zapominamy, to że w braku zstępnych spadkodawcy powołani są do spadku z ustawy nie tylko jego małżonek, ale także rodzice! Udział spadkowy każdego z rodziców, które dziedziczy w zbiegu z małżonkiem spadkodawcy, wynosi jedną czwartą całości spadku. W braku zstępnych i małżonka wtedy cały spadek przypada jego rodzicom w częściach równych.

Kiedy dziedziczy nasze rodzeństwo?

Jeżeli jedno z rodziców nie dożyje naszej śmierci, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada naszemu rodzeństwu w częściach równych. Z kolei jeżeli którekolwiek z rodzeństwa nie dożyło naszej śmierci ale pozostawiając dzieci, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada właśnie im. Udział spadkowy małżonka, który dziedziczy w zbiegu z rodzicami, rodzeństwem i zstępnymi rodzeństwa spadkodawcy, wynosi połowę spadku.

Kiedy dziedziczą nasi dziadkowie?

W braku zstępnych, małżonka, rodziców, rodzeństwa i zstępnych rodzeństwa cały spadek przypada naszym dziadkom; dziedziczą oni w częściach równych.

Kiedy dziedziczy gmina lub Skarb Państwa?

W braku małżonka spadkodawcy, jego krewnych i dzieci małżonka spadkodawcy, powołanych do dziedziczenia z ustawy, spadek przypada gminie ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy jako spadkobiercy ustawowemu. Jeżeli ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy w Rzeczypospolitej Polskiej nie da się ustalić albo ostatnie miejsce zamieszkania spadkodawcy znajdowało się za granicą, spadek przypada Skarbowi Państwa jako spadkobiercy ustawowemu.

Co w przypadku separacji?

Konsekwencje są podobne jak przy rozwodzie. Przepisów o powołaniu do dziedziczenia z ustawy nie stosuje się do małżonka spadkodawcy pozostającego w separacji. Małżonek jest wyłączony od dziedziczenia, jeżeli spadkodawca wystąpił o orzeczenie rozwodu lub separacji z jego winy, a żądanie to było uzasadnione. Wyłączenie małżonka od dziedziczenia następuje na mocy orzeczenia sądu. Wyłączenia może żądać każdy z pozostałych spadkobierców ustawowych. Pamiętajmy też, że rozdzielność majątkowa (intercyzna) nie wpływa na dziedziczenie małżonków po sobie. Rozdzielność reguluje kwestie finansowe pomiędzy małżonkami tylko za życia. Po śmierci dziedziczą po sobie według ogólnych reguł.

Dziedziczenie po adopcji.

Przysposobiony dziedziczy po przysposabiającym i jego krewnych tak, jakby był dzieckiem przysposabiającego, a przysposabiający i jego krewni dziedziczą po przysposobionym tak, jakby przysposabiający był rodzicem przysposobionego.